Het ontheffingsverzoek aan de SER en de reactie van de bonden
18 januari 2010 Gesprek met bonden en hun kansen in nieuwe MZ
Op uitnodiging van enkele mensen die binnen de bonden actief zijn op het gebied van medezeggenschap heb ik met hen een gesprek. Bij aanvang is de sfeer net niet grimmig. Wel ontstaat er werkelijke aandacht om te horen en te begrijpen wat de gedachten achter MZ-Samen zijn. Gaandeweg draait de sfeer bij en gaat het ook over de kansen die andere vormen van medezeggenschap voor de bonden bieden.
Vakbondsbestuurders hebben immers moeite om zich zichtbaar te maken en de bonden delegeerden met weinig succes taken naar OR’s. Een van de drie vakbondsmensen met wie ik het gesprek had, suggereerde dat het ook mogelijk is een vakbondsbestuurder lid te laten zijn van een Regieteam. Dat zou inderdaad een prachtige oplossing zijn. Laat de vakbond zorg dragen voor de belangen van werknemers waar ze van oudsher voor staan. Daar zijn ze ook beter in dan OR’s. Maar, werk in zo’n regiegroep constructief mee.
In hetzelfde gesprek wordt echter duidelijk gemaakt dat de bonden grote bezwaren hebben tegen het ontheffingsverzoek dat de GGZ NML gaat indienen.
21 januari 2010 Ontheffingsaanvraag naar de SER weg en het waarom
De GGZ Noord- en Midden Limburg dient bij de SER een ontheffingsverzoek in voor de instelling van een ondernemingsraad. Het is voor de GGZ NML een principiële kwestie. Gedurende het MZ-Samen traject ontdekten bestuurder en OR dat het regime van de Wet op de Ondernemingsraden directie en werknemers teveel in de verkeerde stand heeft gezet, met als gevolg: oppositie, wantrouwen en controle. Volgens hen waren samenwerking, vertrouwen en creativiteit nodig om de medezeggenschap weer vitaal te maken.
Invloed voor iedereen
Het belangrijkste wat bestuurder en or-leden voor ogen stond, was om iedere werknemer de invloed te geven die hij of zij nodig heeft. Invloed laag in de organisatie. Zorgen dat mensen fluitend naar hun werk gaan, maar ook weer fluitend naar huis. Zorgen dat werknemers invloed kunnen hebben op die manier die hen past. Niet iedereen heeft zin om voor een lange periode in een OR te gaan, om het daar vervolgens niet te kunnen hebben over problemen die je op je eigen afdeling tegenkomt. Bevorder dat werknemers invloed kunnen hebben, biedt meerdere vormen van participatie aan.
Januari 2010 Voorbereiding verkiezingen
Bij de GGZ NML is men druk doende met de organisatie van de verkiezingen voor de Raad van de Medezeggenschap. Deze RvM houdt toezicht op de manier waarop in het gekozen model vorm wordt gegeven aan de medezeggenschap. De raad heeft de macht om daarop in te grijpen en kan besluiten om terug te keren naar het oude medezeggenschapsmodel met een ondernemingsraad.
27 januari 2010 De bonden zijn tegen
De bij de GGZ NML werkzame leden van de ABVAKABO en CNV krijgen van hun bonden een brief waarin deze in verschillende bewoordingen hun leden oproepen om
niet te gaan stemmen bij de verkiezingen. NU '91 en FBZ doen aan deze actie niet mee, omdat ze geen leden hebben binnen de GGZ NML. In de diverse brieven wordt uiteengezet dat men het door de GGZ NML gekozen systeem niet gelijkwaardig vindt aan de WOR.
Her en der verschijnt de oproep van de bonden op deuren en ramen in de gebouwen van de GGZ NML.
De Raad van Bestuur van de GGZ NML ontvangt ook post. In een brief van vier kantjes wordt uitgelegd waarom MZ-Samen niet gelijkwaardig is aan de WOR. De vier bonden kondigen aan verweer te zullen voeren tegen het ontheffingsverzoek bij de SER en eisen dat er alsnog een ondernemingsraad wordt ingesteld. De posities zijn duidelijk.
8 februari 2010 Wat gaan we doen
We kunnen begrijpen dat de bonden bezwaren zien. Iedereen snapt dat dit een systeem in ontwikkeling is. Het meest handige lijkt om met de bonden de dialoog aan te gaan. Diezelfde week wordt tijdens een feestelijke bijeenkomst de uitslag bekend gemaakt van de verkiezingen voor de Raad van de Medezeggenschap. We besluiten de bonden op die dag een podium te geven, zodat er openbaar een gesprek kan plaatsvinden over de voor – en nadelen waarvan iedereen die dat wil getuige kan zijn. Er gaat een brief naar werknemers als reactie op de brief van de bonden. Daarin wordt nog eens kort uitgelegd waarom voor deze aanpak gekozen is en dat men van harte is uitgenodigd op de bijeenkomst op 11 februari.
Nog dezelfde dag krijgt de voorzitter van de ondernemingsraad een telefoontje van een vertegenwoordiger van de vier bonden. Woede en verontwaardiging, onacceptabel, fout, klopt niet, schandalig, te gek voor woorden, slecht voorbeeld en het is nu wel duidelijk wat de nieuwe medezeggenschap voorstelt. De bonden houden de OR-voorzitter en de RvB hier nadrukkelijk voor verantwoordelijk, eisen rectificatie en als de onzorgvuldige uitnodiging niet wordt ingetrokken, dan zullen zij wel een brief…
9 en 10 februari 2010 Verbazing
We zijn verbaasd over de houding en toon van de bonden, maar zetten ons plan door. Als de bonden aanwezig willen zijn op de verkiezingsbijeenkomst, dan zijn ze van harte welkom. Zijn ze er niet, dan zullen we een evenwichtig beeld schetsen en de bezwaren die we horen naar voren brengen. We willen niet dat dingen onbesproken blijven.
11 februari 2010 Verkiezingen
De bonden sturen nog een brief waarin ze officieel laten weten niet aanwezig te zullen zijn op de bijeenkomst. Ze kunnen niet. Het was voor hen te kort dag.
De verkiezingsbijeenkomst wordt gehouden op een gesloten afdeling van de GGZ NML. Ook een manier om de buitenwereld binnen te brengen. De muur met kartonnen dozen die de GGZ NML ook gebruikte tijdens de presentatie van hun wedstrijdresultaat in Utrecht een paar jaar eerder, staat weer klaar. Bij de opening wordt de opname van dat optreden vertoond.
Ik vind het aangrijpend. Er is zoveel gedaan, zoveel inspanning gepleegd, er zijn zoveel barrières geslecht en mooie dingen bereikt en... er zijn verkiezingen geweest. Achter de kartonnen muur staan de gekozen leden voor de Raad van de Medezeggenschap klaar. Het is een emotioneel moment. Mies Wiegant is vanaf dat moment voorzitter af. De ondernemingsraad bestaat echt niet meer.
Voor en tegen
We vieren een feestje en besteden ook aandacht aan het voor en tegen van de zaak. Vanuit de zaal komt de kritiek niet, dus we voeren zelf bezwaren aan en leggen uit waarom we denken dat er iets tegenin te brengen is.
Ik gebruik de vergelijking van de appel en de peer.
De bonden staan pal voor de WOR, dat is hun appel. De GGZ NML heeft een peer. Dat is ook fruit. Vergelijkingen maken tussen appels en peren, wordt meestal afgeraden.
Het verweer van de bonden komt er vooral op neer dat deze peer weliswaar fruit, maar geen appel is. Medezeggenschap kan volgens de bonden maar op een manier. Fruit is gezond, maar alleen als het een appel is.